Αυτό που παρατηρούμε στην πράξη είναι ότι οι Ευθύνες του Λογιστή-Φοροτεχνικού αλλάζουν ουσιαστικά σε σχέση τόσο με το παρελθόν, όσο και με το είδος της απασχόλησης του, μισθωτού ή ελεύθερου επαγγελματία.
Είναι ιδιαίτερα επίκαιρη η συζήτηση αναφορικά με την ασφαλιστική κάλυψη σε μαζικούς αριθμούς των ελεύθερων επαγγελματιών για κινδύνους που προκύπτουν από φορολογικά πρόστιμα και ενέχουν κίνδυνο υπαιτιότητας τους.
Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, κυρίως το ΠΔ 340/1998, ο Λογιστής-Φοροτεχνικός καλείται να αποζημιώσει τον Εντολέα του, σε κάθε περίπτωση που δεν επέδειξε Προσήκουσα Επιμέλεια (Due Diligence).
Τι αποτελεί όμως Προσήκουσα Επιμέλεια στο προηγούμενο καθεστώς, της προ myDATA εποχής;
Εν είδει παραδείγματος, ας υποθέσουμε ότι σε υποβολή 1,000 παραστατικών τιμολογίων εξόδων σε μια Κατάσταση πελατών προμηθευτών & συναλλαγών (ΜΥΦ), έχουμε παράλειψη ανάρτησης 2 τιμολογίων που ζημιώνουν τον Εντολέα κατά 200€ (όσο το ύψος εκάστου προστίμου παράληψης αποστολής).
- Όταν σε πλήθος 1,000, ο Λογιστής παραλείψει να αποστείλει 2 παραστατικά, ήτοι 2‰, δυο τοις χιλίοις, δηλώνει αυτό Αμέλεια, συνεπώς Υπαιτιότητα του Λογιστή, ήτοι μη επίδειξη Προσήκουσας Επιμέλειας;
- Δικαιολογείται τότε ο Εντολέας να απαιτήσει από τον Λογιστή να αναλάβει το κόστος για το σχετικό Πρόστιμο;
Οι επιχειρήσεις που απασχολούν 0-6 εργαζομένους αποτελούν περίπου το 90% ή περισσότερο του συνόλου της αγοράς, ενώ η αγορά των λογιστικών υπηρεσιών είναι κατακερματισμένη, ήτοι πολλά λογιστικά γραφεία για πολλές μικρές επιχειρήσεις.
Είναι προφανές ότι η επίδειξη Προσήκουσας Επιμέλειας στην χώρα μας, που κυριαρχείται από Μικρές Επιχειρήσεις, παρουσιάζει ιδιαίτερη δυσκολία, λόγω του υψηλού κατακερματισμού τόσο των επιχειρήσεων, όσο και του πλήθους των Λογιστικών γραφείων. Αν προσθέσουμε σε αυτό και τη σχέση του ύψους των μηνιαίων αμοιβών για λογιστικές υπηρεσίες, έναντι του ύψους των προστίμων, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα αδιέξοδο.
Τα σημεία που οφείλει κανείς να λάβει υπόψη του κατά την άσκηση κρίσης αν ο Λογιστής επέδειξε Προσήκουσα Επιμέλεια στην περίπτωση που κρίνεται ποιος φέρει το βάρος του Προστίμου που έχει επιβληθεί στον Εντολέα του, είναι:
- Κατανοεί το είδος των εργασιών του Εντολέα;
- Συμμορφώνεται με τους φορολογικούς κανονισμούς;
- Επιχείρησε να εκπαιδεύσει και να συμβουλεύσει τον Εντολέα;
- Φρόντισε να παρουσιάσει την πραγματική εικόνα του Εντολέα;
- Προσάρμοσε το έργο του στα μέσα που διαθέτει;
Συνολικά, η Προσήκουσα Επιμέλεια για Μικρές Επιχειρήσεις απαιτεί προσαρμογή και κατανόηση των ειδικών συνθηκών που αντιμετωπίζουν αυτού του είδους οι επιχειρήσεις. Βεβαίως αναρωτιέται κανείς ποιά είναι η ενδεδειγμένη Προσήκουσα Επιμέλεια που οφείλει να επιδείξει ένας Λογιστής που διατηρεί κάποιες δεκάδες πελάτες, μεταξύ των οποίων Κομμωτήρια, Καφετέριες, Φροντιστήρια, Mini Markets, όταν στη πράξη η μηνιαία αμοιβή είναι κοντά στα 100€ και κάθε πρόστιμο στα απλογραφικά βιβλία ξεκινά από αυτό το ύψος;
Στην επιλογή πολιτικής που θα προκριθεί, η Πολιτεία οφείλει να ακολουθήσει μεταχείριση αντίστοιχη άλλων επαγγελματιών, λ.χ. Δικηγόρων, Μηχανικών και όχι ένα οριζόντιο γενικευμένο καθεστώς, βασισμένο σε απειλές και σπουδή καταλογισμού προστίμων.
Η κριτική, σύμφωνα και με την έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, επί της βάσης των παραβάσεων της περίπτωσης α’ της παρ. 1, άρθ. 54ΙΓ του Ν. 4987/2022, που αφορούν πρόστιμα παράλειψης εσόδων, είναι ότι οι παραβάσεις είναι αμιγώς διαδικαστικές και δεν συνιστούν φοροδιαφυγή, καθώς τα σχετικά στοιχεία έχουν εκδοθεί και (έστω και εκπροθέσμως) διαβιβασθεί στη Φορολογική Διοίκηση, με την επισήμανση ότι η επιβολή αναλογικού προστίμου (ποσοστού της αξίας του φορολογικού στοιχείου) δεν παρίσταται συμβατή προς την αρχή της αναλογικότητας. (https://www.taxheaven.gr/news/65720/me-shmantikes-parathrhseis-epi-toy-forologikoy-nomosxedioy-h-ekoesh-ths-episthmonikhs-yphresias-ths-boylhs)
Περαιτέρω, υπό το φως της ίδιας ως άνω αρχής, το αναλογικό πρόστιμο της περίπτωσης γ’ της παρ. 1, του ιδίου, που αφορά τη διαβίβαση φορολογικού στοιχείου εσόδου με αξία μικρότερη της πραγματικής, πρέπει να επιβάλλεται, όχι επί της συνολικής αξίας του στοιχείου, αλλά επί της διαφοράς μεταξύ της αξίας που διαβιβάσθηκε και της αξίας που αναγράφεται στο στοιχείο.
(https://www.taxheaven.gr/news/65720/me-shmantikes-parathrhseis-epi-toy-forologikoy-nomosxedioy-h-ekoesh-ths-episthmonikhs-yphresias-ths-boylhs)
Ο συνάδελφος κος Δημήτρης Γαρνέλης, Λογιστής Φοροτεχνικός, στο άρθρο της 22/11/2023 με τίτλο «Είναι τελικά Λογιστική Εργασία η διαβίβαση δεδομένων στο myDATA», κατέληξε στο συμπέρασμα πως «αναγκαίο και απαραίτητο είναι, έστω και τώρα προς το τέλος της υλοποίησης του έργου και την έναρξη της πλήρους λειτουργίας της κατά τα άλλα πολύ χρήσιμης πλατφόρμας myDATA, να ξεκαθαρίσουν οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες του κάθε επιστημονικού κλάδου. Δεν είναι δυνατόν ένας επιστημονικός κλάδος να φορτώνεται ξαφνικά στην πλάτη του, αμισθί, κάθε προσπάθεια της εκάστοτε Διοίκησης χωρίς μάλιστα να έχει τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Είναι άδικο και εν τέλει αντιπαραγωγικό για την ορθή και χωρίς προβλήματα λειτουργία της ίδιας της πλατφόρμας.
(https://www.qualex.gr/el-GR/periexomeno/Print-Document?id=2032372&ct=articles )
Εμείς, μέσα από τις διαπιστώσεις για,
- Ελλειπή Νομοθεσία, λόγω εστίασης σε περιορισμένες δράσεις των επαγγελματιών του Κλάδου,
- Αναχρονιστική Πρακτική, σε ποιόν άλλο επαγγελματικό Κλάδο η απόδοση της ευθύνης είναι ανάλογη προς τον συνεργάτη-Ελεύθερο Επαγγελματία Λογιστή;
- Ασύμβατη ως προς την Συνταγματική αρχή της αναλογικότητας και τέλος,
- Άδικη, δεδομένου ότι ένας κλάδος φορτώνεται ξαφνικά στην πλάτη του, αμισθί, την προσπάθεια της Διοίκησης, χωρίς μάλιστα να έχει τις κατάλληλες προϋποθέσεις,
αναρωτιώμαστε πως είναι δυνατόν ένα τέτοιου φαραωνικού μεγέθους καθεστώς εθνικού mega-ERP, η myDATA, να ξεκινά με το ποινολόγιο για τους λειτουργούς που προορίζονται να παρακολουθούν την ομαλή τροφοδότησή του με στοιχεία;
Γρηγόρης Ταπεινός
E-mail: gtapinos@keyconsultants.gr